Đình Hoành Mô là một di tích được xây dựng từ lâu và đã trải qua nhiều lần tu bổ, tôn tạo, song về cơ bản đình Hoành Mô vẫn bảo lưu được nhiều nét kiến trúc, nghệ thuật độc đáo, với những đề tài trang trí chạm khắc đẹp mang đặc trưng phong cách nghệ thuật thời Nguyễn (thế kỷ XIX). Trong đình hiện còn lưu giữ được nhiều hiện vật được chạm khắc tinh xảo, sơn thếp lộng lẫy có giá trị lịch sử và giá trị nghệ thuật cao như: Ngai thờ, bài vị, bát hương gốm Phù Lãng, bộ bát bửu và đặc biệt là quả cầu gỗ to, chạm khắc đẹp hình rồng, phượng, vân mây... Căn cứ vào nội dung văn cúng ở đình, đặc biệt là cuốn Thần tích, Thần sắc xã Hoành Mô, tổng Phi Mô, phủ Lạng Giang cho biết: Đình Hoành Mô thờ thần Quý Minh đại vương-vốn là thuộc tướng đời Hùng Vương thứ 18 đã có nhiều công lao chống giặc Thục Phán bảo vệ nền độc lập dân tộc và Đức đương cảnh (hiện chưa rõ về lai lịch). Hằng năm, vào ngày mùng 9 tháng Giêng nhân dân trong vùng nô nức mở hội lớn với nghi lễ tế Thành Hoàng trang nghiêm và các trò chơi dân gian đặc sắc như: cướp cầu, đấu vật, bịt mắt bắt dê....
Với những giá trị lịch sử, văn hóa tiêu biểu, đình Hoành Mô vinh dự là 1 trong 19 di tích và cụm di tích được UBND tỉnh Bắc Giang ra quyết định xếp hạng năm 2014 (theo quyết định số 1987/QĐ-UBND, ngày 12/12/2014).
Trên địa bàn huyện Lạng Giang hiện nay có 99 di tích được xếp hạng, trong đó đình Hoành Mô là 1 trong 7 di tích được xếp hạng trên địa bàn xã Phi Mô trong tổng số 11 di tích kiểm kê 2007 góp phần khẳng định giá trị lịch sử-văn hóa truyền thống từ lâu đời của vùng đất và con người nơi đây.
BBT
